Stari grad Budva
Stari grad danas zastitni znak Budve, podignut je na ostrvcu koje je nekada pjescanom prevlakom bilo spojeno za kopno i tako preraslo u poluostrvo. Stari budvanski grad je jedinstvena arhitektonska i urbanisticka cjelina, koje se kao naselje pominje jos u anticka vremena. Budva je prema tim izvorima jedno od najstarijih urbanih centara na Jadranu, stara preko 2 .500 godina. Zidine Starog grada bile su, a i danas su atrakcija kako za turiste iz zemlje tako i za one sa najudaljenijih krajeva svijeta. Poticu jos iz srednjeg vijeka, kada su ovim prostorima gospodarili Mlecani. Izvjesna ostecenja urbano jezgro Starog grada dozivjelo je u dva navrata najprije 1667., a onda 1979. u velikim zemljotresima.
Kada prvi put posjetite Stari budvanski grad mozda cete pomisliti da ste u lavirintu, zbog spleta ulicica, trgova, bedema i kula iz kasnog srednjeg vijeka. U prizemljima straogradskih kuca danas su galerije, prodavnice, kafei, butici, ... U Starom gradu smjestena je i gradska tvrdjava Citadela, iz V – VI v.p.n.e., danas ljetnja pozornica cuvenog Grada teatra. U gradu su jos i crkva Sv.Ivana-monumentalna trobrodna bazilika, sagradjena u VII.vijeku, najstarija gradjevina Sv.Marija in Punta iz 840 godine, te crkva Sv.Trojice sagradjena 1804.godine.
Stari Grad Bar
Nalazi se na strmoj, sa tri strane nepristupacnoj litici, u podnozju planine Rumije. Odbrambeni polozaj i izvor pitke vode, bili su najvazniji razlozi sto se Stari Bar, za razliku od ostalih gradova na primorju, nasao na oko 4 km udaljen od morske obale. Ovaj grad, ciji su gradjani zivjeli od zanatstva, trgovine maslinovim uljem i solju, izgradjivan je sukcesivno tokom vjekova. Najstariji djelovi su na isturenom platou jedne hridi, gdje se nalazi kapija grada iz X-XI vijeka. Nedaleko odavde, izdvojena od naseljenog dijela, nalazi se Citadela koja je imala iskljucivo odbrambeni karakter. U gradu se i danas nalaze ostaci mnogobrojnih crkava razlicitih stilova iz raznih perioda. Sacuvani su temelji romanogotske katedrale Sv. DJordja iz XI vijeka, zatim dvije gotske crkve Sv. Katarine i Sv. Venerande, dok su iz turskog perioda barutana i amam.
Zapadni dio grada utvrdjen je kasnije. Najprije u XIV vijeku, a zatim u doba venecijanske uprave u XVI vijeku. U ovom dijelu grada nalaze se rusevine crkve Sv. Nikole koju je podigla najvjerovatnije u XIII vijeku Jelena Anzujska, zena srpskog kralja Urosa. Na malom raskrsnom trgu u centru grada, nalazi se dobro ocuvana crkva posvecena Sv. Jovanu. Izvan grada, sjeverno od gornje tvrdjave nalaze se dobro ocuvani ostaci akvadukta iz XVI i XVII vijeka koji je dovodio vodu iz planine u grad. Najnovijim arheoloskim istrazivanjima, otkrivena je keramika iz VIII-VI v. p. n. e. iz vremena kada je ovdje bilo ilirsko naselje, sto svjedoci da su temelji Starog grada Bara, stariji od dva i po milenijuma.
Stari Grad Kotor
Stari grad Kotor spada medju mediteranske gradove s najbolje sacuvanom srednovjekovnom urbanom cjelinom od XII do XIV vijeka i uvrsten je u listu svjetske kulturne bastine pod zastitom UNESCO-a. Stari grad Kotor se nalazi na listi UNESCO svjetske kulturne baštine, od 1979. Srednjevjekovni grad Kotor je smjesten na samom kraju Bokokotorskog zaliva. Danas je Kotor najveca stara urbana cjelina u Crnoj Gori. Najstarija arheoloski evidentirana gradjevina koja potice iz VI n.e., je ranohriscanska bazilika pronadjena ispod crkve Marije Koledjate ili Gospe od zdravlja, u neposrednoj blizini glavnih gradskih vrata starog Kotora.
Vec u XI vijeku Kotor dobija zastitnika grada, svetog Tripuna ( Trifuna ) u ciju cast se i podize katedrala koja se danas smatra simbolom Kotora. Kulturno bogatstvo Kotora je neprocjenjivo. Riznica grada krije najzacajnije kulturne znamenitosti poput: Sat kule (VIII vijek), Katedrale Svetog Tripuna (XII), Crkve Svetog Luke (XII), Knezeve palate (XVII), Crkve Svete Marije (XII), Crkva Gospe od zdravlja (XV), Napoleonovo pozoriste (XIX). Kotor okruzuju gradski bedemi, odnosno zidovi, oko grada, zidovi iznad grada, zidovi oko brda te tvrdjava Sveti Ivan (San Djovani) na vrhu istoimenog brda. Ma sa kojih vrata ili ulaza u stari Kotor da se uputite, asimetricni sklop uzanih ulicica i trgova odlikuje se mnostvom srednjevjekovnih spomenika. Ne samo monumentalnih gradjevina kakve su vec pomnute crkve, katedrale ili muzejski spomenici, vec i ornamentikom ne samo na kultruno- istorijskim, vec i na obicnim zdanjima, poput porodicnih kuca u kojima se i dalje odvija zivot. Na velikom broju porodicnih kuca i dalje se veoma lako uocavaju pecati minulih epoha. U vidu ornamenata koji najcesce svjedoce o Rimskoj imperiji na ovim prostorima, mozete vidjeti rimske oznake, u vidu brojki, sentenci, likova lavova, zmajeva, zmija... Svuda naokolo barokni prozori, masivni zidovi i bogato ukrasene i vjesto izrezbareni svodovi. U Kotoru se nalaze i mnogobrojne palate: palata Drago, s gotskim prozorima iz XV vijeka; palata Bizanti iz XII vijeka; palata Pima, s tipicnim oblicima renesanse i baroka, XVI vijek; palata Grubonja, sa ugradjenim grbom stare kotorske apoteke, osnovane 1326. godine; palata Grgurina iz XVII vijeka, danas zgrada Pomorskog muzeja, kao i Sat kula iz XVI vijeka, pored koje se nalazi srednjevjekovni stub srama.
Stari Grad Herceg Novi
Staro Gradsko Jezgro - to je zapravo jedinstveno urbano jezgro, koje datira iz poznog srednjeg vijeka, a sadrzi fortifikacione, sakralne, stambene i javne objekte. Isprepletani stilovi izgradnje na objektima jos svjedoce o turskoj i mletackoj vladavini u Herceg Novom. Staro gradsko jezgro Herceg Novog obuhvata Stari grad unutar nekadasnjih odbrambenih zidina, kule i bastione. Na sjeveru se nalazi Kanli kula (danas ljetnja i filmska pozornica), sa zapada Sat kula, na juznoj strani je tvrdjava Forte Mare, a na istoku gradska cesma i kapija Karaca. Stara arhitektura koja se zatice u jezgru ima ambijentalnu vrijednost, prepoznatljivu po spletu strmih ulica i stepenista koja prate kaskade terena.
Stari Grad Ulcinj
Ulcinjski Stari grad nalik je mnogim drugim srednjevjekovnim gradovima na Crnogorskom primorju. Okruzen je debelim kamenim zidinama i tvrdjavama, koje su vjekovima cuvari ulcinjske: istorije, kulture i tradicije. Za Stari grad, Ulcinjani kazu da je tvrdjava jedinstvene ljepote. Bedemi koji ga okruzuju direktno izbijajuci iz mora obuhvataju povrsinu od 3 ha. Sastoje se iz citadele – dio koji se jos zove gornji grad i tvrdjave vojnog karaktera, koja je locirana na najvisem kamenom platou, te gradskog naselja koje zahvata juzni prostor opasan odbrambenim zidovima. Smatra se da su prvi graditelji Starog ulcinjskog grada bili Grci iz Epira, krajem V i pocetkom IV vijeka p.n.e. Da se taj period moze smatrati i vremenom za koje se veze nastanak grada, svjedoci i jedan zapis na postolju za ikonu boginje Are na kojem pise: „Zajednica kamenorezaca (podize) Artemidi Elafavoli (boginja lova)“. To upucuje i na cinjenicu da su „kiklopske“ zidine, kako se jos zovu staroulcinjski bedemi, podigli grcki zidari. Grad koji su stvarali Grci, srusio je zemljotres u V vijeku, tako da su za za danasnji izgled Starog grada Ulcinja, najvise zasluzni Rimljani, koji su sagradili novi grad u VI vijeku. Za Stari grad se vezuju mnoge price. Do 1900. godine u Ulcinju je zivjelo 100 Crnaca. Za dolaske prvih ljudi tamne puti najbitniji je period kada je Ulcinj, odnosno tada Luka Valdanos bila gusarsko utociste. Zbog trgovanja robljem iz zemalja Sredozemlja, glavni ulcinjski trg i danas nosi naziv Trg robova. Takodje, i danas se moze cuti prica da je i poznati spanski pisac Miguel de Servantes, bio jedan od gusarskih zatocenika i ulcinjskih robova. U Ulcinju je Servantes proveo punih 5. godina. Kasnije, po povratku u rodnu zemlju, Servantes pise cuveno djelo „Don Kihot“. Pretpostavlja se da su i dva zenska lika koja se pominju u tom djelu, upravo inspirisana Servantesovim zatocenistvom u Ulcinju.
Stari grad predstavlja pravo jezgo kulturno – istorijske bastine Ulcinja. Pored sjeverne kapije grada, na glavnom platou smjesten je muzejski kompleks. Tu je jos i crkva – dzamija, danas muzej u kojem se nalaze sva vaznija dokumenta i nalazi iz Starog grada. Vrijedni paznje su eksponati poput: antickog postolja sa natpisom grckoj boginji Artemidi, anticka kameja sa predstavom boginje Atine sa kacigom, 2 sjekire iz bronzanog doba. U lapidarijumu se cuvaju jonski kapitel, djelovi ciborijuma iz Male crkve iz IX vijeka, te mnostvo predmeta iz turskog doba.
Iza staroulcinjskog muzeja smjestena je „Kula Balsica“, ciji se prostor jednim dijelom koristi kao galerija. „Kula Balsica“ vazi za jedan od najreprezentativnijih objekata srednjevjekovnog graditeljstva u Crnoj Gori. Ispred Kule je Mali ili Trg robova, ogradjen voltovima (kazamatima). U blizini je i visoki zid, poznatiji kao Balani, iz mletackog perioda. Ispred ulaza u muzej je rampa ravelina, te turska cesma iz 1749. godine.
Tek nekoliko metara udaljen od glavnog je i Etnoloski muzej grada Ulcinja. Posjeduje izuzetno bogatu zbirku eksponata. Iz njega mnoge ulicice vode do donjeg platoa starogradske tvrdjave. Ispred juznog ulaza u grad nalaze se temelji nekadasnje pravoslavne Bogorodicne crkve, iz XII vijeka, koja je kasnije pretvorena u katolicku - crkvu Sv. Marka. U blizini crkve je i velika mletacka gradska cisterna. Malo dalje je i turska barutana iz XVIII vijeka.
U blizini je i izuzetno raskosno zdanje „Palata Venecija“, na cijem su mjestu nekada postojali ostaci stare gradjevine, te se smatra da je u zgradi „Palata Venecija“ u vrijeme Mletacke Republike bilo sjediste upravitelja grada.
Zbog ljepote, raskosi i funkcionalnosti pomenutu palatu, crnogorski vladari Balsici koristili su kao rezidenciju i dvor. U neposrednoj blizini Palate, nalazi se velika mletacka zgrada, „Dvori Balsica“ iz XIV vijeka- danas renomirani hotelski objekat.
Prije ulaska u Stari grad nalazi se turbe, koje je svojevrsni pecat vremena iz doba vladavine Otomanskog carstva. Prema jednoj legendi, turbe svjedoci o megdanu dva brata ili prijatelja, za ljubav jedne zene. Prema toj prici, dvojica muskaraca borila su se do smrti da bi pobjednik u tom megdanu zadobio ljubav voljene zene. Ne mogavsi da se opredijeli, a jos manje da gleda njihovu borbu do smrti, prema legendi, mlada zena je skocila sa kuce i tako okoncala sebi zivot. Ipak, dvoboj mladica koji su bili veoma cijenjeni u tadasnjem Ulcinju, je nastavljen. Jedan od njih je u borbi poginuo, a drugi ne dugo za njim umro. Turbe - na mjestu njihove borbe, predstavlja svetinju koja - prema narodnom vjerovanju zraci i lijeci.
Mnogobrojni su Ulcinjani i turisti koji prolaze kroz Stari grad, koji i danas kroz resetke kojima je turbe ogradjeno, tamo ubace kovani novac za srecu.
Ulcinjski Stari grad je uprkos znatnim ostecenjima na juznoj strani i nekvalitetno uradjenoj komunalnoj infrastrukturi, spomenik I kategorije i kandidat za zastitu UNESCO.
Petrovac, gradic smjesten u blizini grada - hotela Sveti Stefan. Njegove plaze Perazica Do, Lucice, Sveta Nedjelja i Buljarice spadaju medju najlepse plaze Budvanske rivijere. Od kulturno - istorijskih spomenika tu su mozaici iz treceg vijeka i tvrdjava Kastelo koju su sagradili Mlecani u XVI vijeku. Za ljubitelje podmorja pravu atrakciju predstavljaju dva ostrvceta Katic i Sveta Nedjelja. 
Sveti Stefan, grad - hotel smesten na ostrvu koje je sa kopnom povezano pjescanim sprudom. Pjescana prevlaka koja povezuje obalu i ostrvo, ima dvije pjeskovite plaze crvene boje. Ovo, sada ekskluzivno odmaraliste, sagradili su trgovci i ribari u XV vijeku koji su tu zivjeli. 1960. postaje grad hotel i to zahvajlujuci nasim poznatim slikarima, Lubardi i Milunovicu, koji su ovaj stari gradic prepoznali kao turisticku atrakciju. Sveti Stefan posjetile su mnoge slavne licnosti od kojih izdvajamo: Sofija Loren, Monika Viti, Vili Brant, Bobi Fiser, Silvester Stalone, Klaudija Sifer, Ingemar Stenmark... 
Budva metropola crnogorskog turizma zahvaljujuci velikom broju plaza koje plijene svojim izgledom predstavlja najpozeljniju turisticku destinaciju. Pored prirodnih ljepota koje se ogledaju kroz uvale, ostrva i plaze Budva obiluje i istorijskim spomenicima. Stari Grad lezi na malom poluostrvu i predstavlja riznicu kulturne bastine. Ispresecan je nizom ulicica i trgova ispred kojih se nalaze znamenite gradjevine, crkva Sv. Trojice, gde je i grob istaknutog knjizevnika, Stjepana Mitrova Ljubise, crkva Sv. Ivana, crkva Sv. Bogorodice i crkva Sv. Save. Za vrijeme ljetnjih mjeseci pretvara se u Grad teatar gde se odigravaju mnogobrojne domace i strane predstave. U Starom Gradu danas mozete posjetiti mnoge butike, kafice, restorane, galerije. Manastiri Stanjevici, Podostrog, Rezevici i Gradiste su znacajni istorijski i religijski spomenici Budve.
Perast, uspavani barokni gradic koji se nalazi nedaleko od Kotora. Najljepse gradjevine ovog malog grada nastale su u periodu od XVII - XVIII vijeka. U to vrijeme jaca pomorstvo i kapetani dizu velelepne vile koje i danas plijene svojom ljepotom. Perast je tih i miran grad. Obiluje sakralnim spomenicima: crkva Sv. Nikole nastala izmedju XV i XVII vijeka, Parohijska crkva ( 1740 ), ostrvo ispred Perasta na kome se nalazi crkva Sv. Djordja (XII), Gospa od Skrpjela ( 1630 ), barokna crkva nastala na vjestackom ostrvu. 
Najstariji grad Boke. Potice iz III vijeka prije nove ere. Bio je zanatski, pomorski i trgovacki centar ilirske drzave. Dolaskom rimljana u Risnu se grade palate sa najbojim grckim mermerom, ukrasavaju se sa velelepnim skulpturama i mozaicima koji su se zadrzali i do danas i predstavljaju kulturno blago neprocenjive vrijednosti. Medju velikim brojem mozaika izdvaja se mozaik boga Hipnosa, koji je jedina mozaicna figura boga sna na svijetu. 
Herceg Novi je grad prepoznatljiv po mimozama i mnogobrojnim stepenicama. To je i grad "sunca" zbog velikog broja suncanih dana u godini. Srediste Herceg Novog je Stari Grad koga krase gradjevine nastale u raznim epohama istorije. Sahat - kula ( 1667 ), Kanli - kula ( 1483 ), tvrdava Spanjola (1538) i tvrdjava Forte - mare (1687) su samo dio kulturne bastine ovog znamenitog grada. Prepun bujnog zelenila, Herceg Novi skriva mnogobrojne vrste tropskog cvijeca. Krajem januara citav grad odise njeznim mirisom zuto zelenih mimoza, tako da je i festa pod nazivom Praznik mimoza posvecena upravo ovom cvijetu. Za vrijeme ljetnjih mjeseci odrzavaju se festivali koji dodatno obogacuju turisticku ponudu ovog carobnog grada. 
